بازی هایی جهت افزایش دقت،توجه،تمرکز(الگوهای رنگی رنگی)

الگوهای رنگی رنگی

بازیکن باید تلاش کند لگوهایی که در اختیار دارد را مانند نمونه ای که برای چند ثانیه به او نشان داده میشود ، بسازد.

هدف بازی: پرورش دقت ، تمرکز و توجه

محدوده سنی : 5 تا 6 سال
تعداد بازیکنان : محدودیتی ندارد
نوع بازی : فردی/گروهی/کلاسی
وسایل لازم : لگو، سبد ، دستمال یا جعبه

پیش از بازی

تعدادی لگوی رنگی تهیه کنید و آن ها را داخل یک سبد بریزید.
یک دستمال پارچه ای یا یک جعبه کفش یا شیرینی نیز تهیه کنید تا با استفاده از آن بتوانید روی لگوها را بپوشانید

روش بازی(فردی)

چند تا از لگوها را به صورت سازه ای بسیار ساده به هم وصل کنید; مثلا میتوانید سه لگوی آبی را به صورت پلکانی به هم وصل کنید.

به بازیکن فرصت دهید چند ثانیه به سازه ی شما نگاه کند، به او بگویید که باید رنگ و شکل سازه را به خاطر بسپارد تا بتواند بدون نگاه کردن، سازه ای شبیه به آن بسازد

پس از چند ثانیه ، سازه را با استفاده از پارچه یا جعبه بپوشانید . از بازیکن بخواهید به سراغ سبد لگوها رفته ، رنگ مناسب را انتخاب و سازه ای شبیه به سازه شما بسازد.

وقتی کار او تمام شد ، پارچه یا جعبه را از روی سازه ی خود بردارید و دو سازه را کنار هم بگذارید. بازیکن باید آن ها را مقایسه کند و اگر تفاوتی در لگوی او وجود داشت ،برطرف سازد.

اگر بازیکن نتوانسته بود سازه ای دقیقا مثل سازه ی شما بسازد ، در مرحله بعد دوباره سازه ای با همان سطح سادگی بسازید و بازی را به همان صورت تکرار کنید ، مثلا ممکن است این بار سه سازه ی قرمز بردارید و آن ها را به صورت پلکانی به هم وصل کنید.

وقتی بازیکن توانست سازه ای را دقیقا مانند سازه ی شما آماده کند ، سازه ی دشوارتری بسازید ، مثلا تعداد و تنوع رنگ ها را افزایش دهید و همچنین شکل سازه را متنوع تر و دشوار تر کنید. توجه داشته باشید که سطح دشواری باید به تدریج ، مرحله به مرحله و بعد از موفقیت بازیکن در هر مرحله افزایش یابد.

بازی را تا هر زمان که وقت شما یا حوصله و تمایل بازیکن اجازه می داد ، ادامه دهید.

تغییر در بازی

در نوعی دیگر از بازی میتوانید سازه را با دو عدد لگو با رنگ های مختلف شروع کنید. آن ها را به بازیکن نشان دهید و از او بخواهید رنگ هایی که در سازه به کار رفته یا تعداد لگوها را بیان کند پس از پاسخ گویی بازیکن، تعداد لگوها را به سه عدد (در سه رنگ متفاوت ) افزایش دهید و آن ها را روی هم در یک ردیف بسازید ، مثلا لگوی اول قرمز ، را از دید او خارج کنید و سوال هایی در مورد چینش آن ها بپرسید

مثلا:
oاولین لگو چه رنگی بود؟
oآخرین لگو چه رنگی بود؟
oلگوی قرمز کجای سازه بود؟

سپس تعداد لگوها و رنگ ها را اضافه کرده و چند ثانیه به اون نشان داده و بازی را ادامه دهید. در هر مرحله صدای بازیکن خود را ضبط کنید و پس از آن هم زمان که سازه ی اصلی را به او نشان میدهید ، صدایش را برایش پخش کنید تا خودش مقایسه کند

به جای لگو از لیوان های یک بار مصرف با طرح های مختلف یا لیوان های یک بار مصرف که خودتان با استفاده از گواش یا آبرنگ آن ها را به رنگ های مختلف درآوردید یا دور آن ها روبان هایی با رنگ های مختلف بسته اید ، استفاده کنید . لیوان ها را به شکل های مختلف روی هم یا در کنار هم بچینید تا بازیکن چند ثانیه به آن ها نگاه کند و بعد از مخفی کردنشان توسط شما ، لیوان های باقی مانده را دقیقا مثل آنها بچیند.

به جای استفاده از لگو ،از چوب بستنی رنگی استفاده کنید. به این ترتیب که چوب بستنی ها را با استفاده از چند رنگ گواش(مثل قرمز ، آبی، سفید، سبز ، نارنجی) رنگ آمیزی کنید سپس با چیدن چند چوب بستنی با رنگ های متفاوت، یک شکل هندسی یا نقاشی ساده به وجود آورید تا بازیکن بعد از چند ثانیه تماشای آن ، شکل یا تصویری مانند آن بسازد.

به جای استفاده از لگو از لکه های رنگی که روی مقوا میگذارید استفاده کنید. به این ترتیب که یک بسته آبرنگ و قلم مو خود و یک بسته دیگر مقابل بازیکن قرار دهید . یک مقوای بزرگ نیز بین خودتان بگذارید. هر بار با استفاده از قلم مو ، چند لکه رنگ متفاوت در یک ردیف بگذارید و فورا مقوایی را جلوی آن قرار دهید . بازیکن هم باید با قلم مو و دقیقا مانند شما چند لکه جلوی خودش بگذارد . تعداد ، نوع و ترتیب لکه های رنگی او باید شبیه شما باشد . مثلا:اگر شما از ((آبی، قرمز ، قرمز)) استفاده کردید او نیز باید دقیقا به همین صورت عمل کند. سپس در ردیف بعدی چند لکه ی دیگر با سبکی متفاوت بگذارید. مثلا این بار از ترکیب ((سبز،نارنجی،قرمز)) استفاده کنید به تدریج تعداد رنگ ها و لکه ها را افزایش دهید تا بازی دشوارتر شود . بازی را تا زمانی که دیگر جای اضافه کردن هیچ لکه جدیدی روی مقوا باقی نمانده ،ادامه دهید.

در نوعی دیگر از بازی میتوانید روی مهارت دقت شنیداری و حافظه ی شنیداری بازیکن کار کنید. به این صورت که لگو ها را روی میز مقابل بازیکن بچینید و از او بخواهید سازه را طبق رنگ هایی ک شما میگویید بسازد. موقع ارایه ی دستورالعمل ساخت هر سازه ، صدای خود را ضبط کنید. ابتدا از دو رنگ شروع کنید .مثلا بگویید: «با استفاده از دو لگوی قرمز و سبز چیزی بساز». اگر فعالیت صحیح انجام داد، میتوانید در هر مرحله تعداد را ضافه کنید . توجه کنید برای بازیکنان سه تا پنج ساله تعداد رنگ ها بیشتر از پنج رنگ نشود. اگر در هر مرحله بازیکن قادر نبود این فعالیت را صحیح انجام دهد و اشتباه کرد(مثلا در مرحله ای که شما چهار رنگ را نام بردید قادر نبود آن ها را به خاطر بسپارد و رنگ ها را فراموش میکرد یا در ترتیب چینش آنها اشتباه کرد) باید در همین مرحله توقف کرد و همین تعداد لگو را با رنگ های مختلف تکرار کنید.

از بازیکن بخواهید با استفاده از سه رنگ متفاوت ، یک سازه درست کند و به شما نشان دهد سپس آن را مخفی کند و به شما فرصت دهد تا سازه ای مانند آن را بسازید. وقتی این کار راه انجام داد ، بازیکن باید بدون کمک گرفتن از شما ، بررسی کند که آیا سازه تان را دقیقا مانند سازه او درست کرده اید یا خیر میتوانید به عمد کارتان را کاملا مشابه درست نکنید تا ببینید آیا بازیکن متوجه اشتباه میشود یا خیر.در مرحله بعدی او باید از سه رنگ دیگر استفاده کند که در مرحله قبل استفاده نکرده است. بازی به همین صورت ادامه میابد و بازیکن در هر مرحله باید فقط در مقایسه با مرحله قبل (و نه همه ی مراحل قبل) از رنگ های غیر تکراری استفاده کند.

میتوان برای جذاب تر شدن بازی از موسیقی استفاده کرد و پس از نشان دادن سازه ،موسیقی را پخش کرده و به بازیکن اعلام کنید تا زمانی ک موسیقی پخش میشود فرصت دارد سازه را بسازد . این کار باعث تلاش برای افزایش سرعت عمل بازیکن میشود.

در فعالیت های پیشرفته میتوانید از چند مدل لگو در سایز های مختلف استفاده کنید و هر بار با یک نوع ساختن سازه اقدام کرده و ببینید آیا بچه ها به این مسئله دقت میکنند که هر بار شما از کدام لگو ها استفاده کرده اید؟

اجرای گروهی و کلاسی

در اجرای گروهی بازیکنان را به چند گروه مساوی (سه تا پنج نفره) تقسیم کنید. به تعداد اعضای گروه، سازه های متفاوت درست کنید؛ مثلا اگر هر گروه از سه بازیکن تشکیل شده ، سه سازه‌ی متفاوت، با سطح دشواری تقریبا یکسان، داشته باشید. برای هر گروه تعداد مناسبی لگو آماده کنید. همه سازه ها را به طور هم زمان در معرض دید بازیکنان قرار دهید و از آن‌ها بخواهید هر عضو ، درست کردن یک سازه را بر عهده بگیرد. پس از اینکه سازه را از دید بازیکنان خارج کردید. آن ها کار خود را شروع میکنند. توجه داشته باشید که چون کار گروهی است، بازیکنان یک گروه ، میتوانند در ساختن سازه ها به یکدیگر کمک و راهنمایی کرده و ایرادهای کار هم برطرف سازند. هر گروه پس از ساخت همه سازه ها اعلام ‌کند که کار پایان را به پایان رسانده است. وقتی کار همه تمام شد. سازه های خود را روی میز بگذارند و از اولین گروهی که کار خود را تمام کرده بود بخواهید سازه ها را مقابل کلاس بیاورند و با سازه‌های شما مقایسه کنند. سپس خودشان اشتباه ها را برطرف سازند و گروه های بعدی نیز به همین ترتیب همین کار را انجام میدهند.در صورت وجود فرصت و تمایل بازیکنان، میتوانید بازی را به همین ترتیب و با سازه‌هایی که در هر مرحله از سطح دشواری بالاتر برخوردار میشوند ادامه دهید.

به منظوراجرای کلاسی بازی، به هر بازیکن مقداری لگو بدهید. یک سازه یا تصویر بزرگ از آن را به بازیکنان نشان دهید و فرصت کافی در اختیارشان بگذارید تا هر کس لگوهای خودش را درست کند. هرکس زودتر کارش تمام شد، میتواند به بقیه‌ی بازیکنان در ساخت سازه کمک کند.

در شکل کلاسی، اگر در کلاس دیتاشو دارید میتوانید برای سهولت کار از آن استفاده کنید و بعد از چند ثانیه، پخش تصویررا قطع کنید تا بازیکنان سازه ای را که دیده اند به خاطر بیاورند و بسازند. سپس دوباره تصویررا نشان دهید تا هر بازیکن ایرادهای ‌کارش را برطرف سازد. بیشتر نمونامه های مطرح شده در قسمت تغییر در بازی، در شکل گروهی و کلاسی هم اجرا میشود‌.

نکته

در این بازی سه مفهوم (رنگ، اندازه و تعداد) را در بازیکنان ارزیابی میکنید و علاوه بر دقت ، توجه و تمرکز میتوانید حافظه دیداری و شنیداری ، سرعت عمل ، توانمندی و مهارت ماهیچه های ظریف دستان او را افزایش داده و باعث هماهنگی حرکات چشم و دست او شوید.

نویسنده: دکتر مهری فاتحی